Wyprawy rybackie
Turystyczna Kraina Jeziora Zegrzyńskiego to niekwestionowany raj dla amatorów aktywnego wypoczynku nad wodą. Miłośnicy sportów wodnych – kajakarze, żeglarze i motorowodniacy panują tu niepodzielnie głównie latem. Wędkarzom wiosenne i jesienne słoty nie przeszkadzają w pogoni za złotym okoniem, szczupakiem czy linem.
Przez Mazowsze przepływają cztery największe polskie rzeki: Wisła, Narew i Bug. Wody dwóch ostatnich zostały w 1964 roku spiętrzone zaporą w Dębem tworząc Zalew Zegrzyński (Jezioro Zegrzyńskie – nazwa oficjalna). Powstałe sztuczne jezioro przepływowe o powierzchni 3300 ha i średniej głębokości 5,7 m i pojemności 94,3 mln m3, służące zaopatrzeniu w wodę pitną dla Warszawy, retencjonowaniu wód rzeki Narew i Bug oraz celom rekreacyjno-wypoczynkowym i energetycznym. Z Jeziora Zegrzyńskiego wypływa, przechodzący przez południową część obszaru, Kanał Żerański o długości 17 km (zwany również Królewskim), który przez śluzę na Żeraniu łączy szlaki żeglugowe rzeki Wisły i Narwi. W pobliżu znajdują się jeszcze następujące kanały: Bródnowski, Wieliszewski i Komornicki (w południowo-zachodniej części obszaru – gminy: Nieporęt i Wieliszew) oraz mniejsze cieki: Rządza, Czarna, Klusówka i małe zbiorniki wodne – jeziora: Klucz, Góra, Olszewskie, Drzążewo, Wieliszewskie, Kwietniówka, Przerwaniec, Parów Koński oraz stare koryto Bugu. Warto dodać, iż łączna powierzchnia obszarów prawnie chronionych, czyli obszarów Natura 2000, rezerwatów przyrody i obszarów chronionego krajobrazu wynosi 41 913,6 ha.
Jest to wymarzony raj dla wędkarzy i miłośników aktywnego wypoczynku nad wodą.
Od kilku lat niekwestionowanym liderem popularyzacji wędkarskich i rybackich tradycji regionu jest Polski Związek Wędkarski oraz dzięki finansowemu wsparciu funduszy Unii Europejskiej, Stowarzyszenie „Lokalnej Grupy Rybackiej Zalew Zegrzyński”. Obszar działania LGR ZZ obejmuje gminy wiejskie powiatu legionowskiego oraz częściowo wołomińskiego (Dąbrówka i Radzymin) i wyszkowskiego (gmina Somianka). Kraina dolnego biegu Bugu i Narwi oraz Jeziora Zegrzyńskiego jest mocno związana z sektorem rybackim. Akwen i otoczenie Jeziora Zegrzyńskiego pełnią funkcję obszaru rekreacyjnego, a w mniejszym stopniu – turystycznego, przede wszystkim dla mieszkańców aglomeracji warszawskiej. Są bazą dla uprawiania takich sportów wodnych jak: żeglarstwo, windsurfing, kajakarstwo, motorowodniactwo, żeglarstwo lodowe (bojery) oraz wędkarstwo. Istniejąca infrastruktura i atrakcyjność przyrodnicza obszaru sprzyja też uprawianiu niezwiązanych z wodą sportów i turystyki aktywnej, takich jak: jazda konna, turystyka rowerowa, turystyka piesza, golf, paralotniarstwo, gry zespołowe. Mimo olbrzymiej popularności tego obszaru pod tym względem turystycznym i jego zasobności w ryby, relatywnie słabo rozwinięta jest jednak infrastruktura dla wędkarzy. Brakuje stanic wędkarskich i pomostów oraz urządzonych miejsc rekreacyjnych dla wędkarzy i ich rodzin (stoły, wiaty, grille).Nieliczne obiekty pochodzą z lat 60. i 70. XX wieku i są na ogół w złym stanie technicznym. Zdecydowanie lepiej jest z miejscową bazą rekreacyjną i turystyczną, która wyszła już z elitarnego charakteru ubiegłego wieku i może się poszczycić europejskim standardem portów, przystani jachtowych oraz bazą gastronomiczną i noclegową.
Rybactwo wczoraj…
Rybołówstwo na Mazowszu i Kurpiowszczyźnie posiada swoisty, inny niż w sąsiednich regionach charakter, przejawiający się w odrębności form szkutniczych i sposobów połowu, które w formie reliktowej przetrwały na górnym Bugu do chwili obecnej, podczas gdy na terenach sąsiadujących od dawna nie występują. Można postawić upoważnioną hipotezę, że ten sposób łowienia znany był przed paroma wiekami i stosowany na całej Wiśle i większych jej dopływach. Prowadzone od lat pięćdziesiątych XX wieku badania etnograficzne w środkowym i dolnym biegu Narwi dowiodły niezbicie, iż z rybactwa żyło tu wiele rodzin, a ryby stanowiły podstawę diety ludności zamieszkującej tereny nadrzeczne. Liczne wykopaliska prowadzone m.in. w Łomży, Ostrołęce, Pułtusku, Serocku, dowodzą, że w średniowiecznych grodach tam funkcjonujących rybactwo było bardzo rozwinięte, a zawód rybaka powszechnie szanowany. Wg relacji starych rybaków, w okresie międzywojennym w widłach Narwi i Bugu, w każdej nadnarwiańskiej i nadbużańskiej wsi na obrzeżu kurpiowskiej Puszczy Białej było wiele czółen różnych typów, z których jeden – rybacki, produkowany specjalnie do połowu przetrwał do roku 1975, a dziś odrodził się na Bugu granicznym z Ukrainą. Czółna kilkuosobowe zaginęły bezpowrotnie – jedno z nich używane do przeprawy przez Bug w Tuchlinie (66 km Bugu) i do połowu „rzutką”, znajduje się w Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Rzeczne czółno rybackie, zarówno narwiane jak i bużne, przy średnich wymiarach do 5 metrów długości i 60 cm szerokości miało ciężar od 45 do 80 kilogramów, w zależności od budulca – drewna wierzbowego lub sosnowego. Napędzane było specjalnym wiosłem pychowym i osiągało prędkość do 8 km/h. Ładowność czółna wynosiła ok. 300 kg, tak że jednorazowo można było załadować na nie do 200 kg sieci i ryb, chociaż z reguły przeciętny połów jednego rybaka wynosił tygodniowo tylko 150 do 250 kg ryb. Tylko w wyjątkowo sprzyjających okolicznościach, np. podczas wędrówki certy w górę rzeki, odławiano ponad 200 kg ryb przez noc. Najbardziej wydajny połów „włoczkiem” wymagał pracy zespołowej dwóch rybaków na dwóch czółnach. Zazwyczaj łowili spokrewnieni z sobą, bracia lub ojciec z synem, co ułatwiało podział ryb z połowu. Najkorzystniejszy był połów nocny, ale wymagał on świetnej znajomości łowiska i sprawnego posługiwania się czółnem i siecią. Za dnia bowiem i podczas księżycowych nocy ryba „słabo szła”.
Wędkarstwo dzisiaj.
Gospodarka rybacka jest prowadzona przez Polski Związek Wędkarski od początku utworzenia Zalewu Zegrzyńskiego. Realizowana jest w ostatnich latach akcja zarybiania ma na celu przebudowę składu gatunkowego na korzyść zwiększenia populacji gatunków drapieżnych. Bardzo ważną rolę w modelowaniu populacji ryb w Zalewie Zegrzyńskim odgrywają sieciowe odłowy rybackie. Pozwalają one na usunięcie z ekosystemu małocennych ryb karpiowatych, które występując w nadmiernych ilościach przyczyniają się do pogłębiania eutrofizacji zbiornika. Są one przeciwwagą dla połowów amatorskich, w których wędkarz, nastawiony głównie na cenne ryby drapieżne, powoduje ich nadmierny odłów, pozostawiając przy tym nisko eksploatowane stada ryb karpiowatych. Z kolei te wyżerają nadmiernie organizmy planktonowe, które żywią się jednokomórkowymi glonami powodującymi zakwity wód. Na powyższym przykładzie widać, jak ważne jest zachowanie klasycznego rybactwa śródlądowego w celu ochrony ekosystemów wodnych.
Utrzymanie, a zwłaszcza rozwój działalności połowowej na terenie Zalewu Zegrzyńskiego wymaga doinwestowania rybaków dla zwiększenia ekonomicznej efektywności sektora oraz dostępności i jakości sprzedaży detalicznej . W tym celu planuje się remont i zakup łodzi oraz zakup narzędzi połowowych i silników do łodzi, które w chwili obecnej nie są w najlepszym stanie technicznym.
Duży wpływ na gospodarkę rybacką Zalewu Zegrzyńskiego mają połowy wędkarskie. Wynika to z sąsiedztwa aglomeracji stołecznej i braku innych znaczących łowisk w pobliżu Warszawy. Jak pokazują doświadczenia europejskie, nawet z krajów o tak zdawałoby się korzystnych warunkach dla śródlądowego rybołówstwa w wodach otwartych (jeziora) jak Finlandia, nie wytrzymuje ono konkurencji ekonomicznej z intensywną stawową i morską hodowlą i połowem ryb. Alternatywą jest mieszana gospodarka rybacka obejmująca hodowlę ryb i połowy sieciowe wraz z wędkarstwem, która daje większą wartość dodaną.
Rozwój wędkarstwa uzależniony jest od stworzenie stałego monitoringu wód powierzchniowych, rozwoju bazy wędkarskiej oraz likwidacji kłusownictwa i konsekwencji władz miejscowych gmin w prowadzonych działaniach na rzecz ochrony wód przed zanieczyszczaniem ściekami i odpadami. Służyć temu może rozwój infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej uwzględniający aspekty ekologiczne, rozwój ekologicznej infrastruktury wędkarskiej i turystycznej (pomosty, parkingi, zbiorniki na śmieci, punktu odbioru nieczystości z łodzi itp.), podniesienie poziomu wiedzy o ekologii systemów wodnych wśród turystów i miejscowej ludności oraz podniesienie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa, zarówno użytkowników wodnej infrastruktury, jak i miejscowych władz i administratorów położonych na wodą obiektów turystycznych i rekreacyjnych.
Dopiero takie kompleksowe działania, połączone z doinwestowaniem podmiotów prowadzących działalność rybacką, zapewnią długofalowy, zrównoważony rozwój Turystycznej Krainy Jeziora Zegrzyńskiego.
Zapraszając nad Jezioro Zegrzyńskie warto wspomnieć o miejscowej bazie gastronomicznej. Na niezłym poziomie są restauracje serwujące dania rybne w Serocku (Złoty Okoń i Pod złotym Linem) oraz położone nad wodą hotele i pensjonaty w Zegrzu i Nieporęcie.
Zapraszamy na rejsy wędkarskie Albatrosa. Koszt sześciogodzinnego rejsu nocą to 2000 złotych. Do dyspozycji kawa, herbata i napoje bezalkoholowe oraz gazowy grill. Po nocnej wyprawie złowione ryby będzie można usmażyć na miejscu.
Zapraszamy do naszej wędkarskiej foto galerii. Po każdej wyprawie uzupełniamy ja, więc zróbmy to razem !
